Vaginal kanama (anormal uterus kanaması), jinekoloji polikliniklerine müracaat eden hastalarda %5-15 oranında görülür. Yaş gruplarına göre dağılımı incelendiğinde : Adolesan dönemde %20, doğurganlık çağında %30 ve perimenopozal (40-50 yaş) dönemde ise %50 oranında görülür. Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Birliği (FIGO) sınıflandırmasına göre anormal uterus kanaması (AUB) : Menstruel kanamanın fazlalığı (AUB/HMB) = menoraji ve intermenstruel kanama (AUB/IMB) = metroraji olarak adlandırılır.
Perimenopozal 400 kadında yapılan bir çalışmada en sık görülen kanama paterni menoraji (% 67.5) ve en sık görülen patoloji ise atipisiz basit endometrial hiperplazi (% 31) olarak bildirilmiştir.
Normal menstruel siklus, her 28 günde (21-35 gün) bir, 2-8 gün süren vaginal kanama ve ortalama 20-80 ml kan kaybı şeklinde gerçekleşir. Menstruel siklusun ilk yarısı overdeki değişikliklere göre folliküler faz olarak isimlendirilir. Süresi değişebilen bu faz, 7-21 gün devam eder. Siklusun ikinci yarısı, ovulasyon sonrası başlar ve luteal faz olarak isimlendirilir, süresi değişmez, 12-14 gündür. Bu fazlar, endometriumdaki histolojik değişikliklere göre, sırasıyla proliferatif faz ve sekretuvar faz olarak adlandırılır.
AUB organik nedenler (PALM) : Polip, adenomyosis, leiomyoma, malignite veya hiperplazi
AUB organik olmayan nedenler (COEIN) : Koagülopati, ovulatuvar disfonksiyon, endometrial nedenler, iatrojenik, sınıflandırılamayan nedenler.
Vaginal kanama (anormal uterus kanaması) nedeninin belirlenmesi, tedavi ve takip planlaması için gereklidir. Detaylı anamnez, fizikmuayene, jinekolojik muayene, hormonal incelemeler, USG incelemesi , histeroskopi >endometrial örnekleme, koagülasyon testleri ve muhtemel nedene yönelik tetkiklerin yapılması gerekir.
- Obezite (BMI)
- Androjen fazlalığı belirtileri (hirsutizm, akne)
- Tiroid bezinde büyüme veya hipertiroidizm veya hipotiroidizm belirtileri.
- Galaktore (hiperprolaktinemi)
- Görme alanı bakılması (kafa içi / hipofiz lezyonu şüphesi)
- Ekimoz, purpura (kanama bozukluğu belirtileri)
- Anemi belirtileri veya kronik kan kaybı
- Pap smear
- Kronik anovulasyonu ve tekrarlayan anormal uterin kanama nöbetleri olan hastalar endometrial hiperplazi ve malignite açısından yüksek risklidir. Bu hastalarda uterus kavitesi değerlendirilmeli ve endometrial örnekleme mutlaka yapılmalıdır
- Adolesan yaş grubunda hipatalamo-hipofizer aksın matürasyonundaki gecikmeler
- Menarşten itibaren düzensiz adetler bildiren hastalarda polikistik over sendromu (PKOS) düşünülmelidir. PKOS, anovülasyon veya oligo-ovulasyon ve hiperandrojenizm ile karakterizedir. Bu hastalar genellikle infertilite, hiperinsülinemisi olan veya olmayan hirsutizm ve obezite ile birliktedir. Yapılan retrospektif bir çalışmada, 8-20 yaşlar arasında olup anormal uterin kanama tedavisi için başvuran hastalarda PKOS % 33, hipotalamus – hipofiz – over ekseni olgunlaşmamışlığı % 31 , endometrit % 13 ve kanama bozuklukları % 10 olarak bildirilmiştir.
Tedavi nedene yönelik olmalıdır : Progestinler, kombine oral kontraseptifler, progesteronlu RİA, hormonal olmayan tedavi metodlarından traneksamik asit (transamine 500 mg tb., transamine 100 mg/ml ampul), nonsteroid antiinflamatuvar ilaç tedavisi uygulanır. Organik nedenlerin varlığında ise, polipektomi, myomektomi, endometrial ablasyon, histerektomi ve diğer cerrahi yöntemler uygulanır.
